INFORMACJE W PIGUŁCE DLA OSOBY Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI
w Mieście Suwałki
 
Niepełnosprawność - czym jest?

Zgodnie z przepisami ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy.

Niepełnosprawność, zgodnie z kryterium ustawowym, to niemożność efektywnego pełnienia ról społecznych tj. wypełniania zobowiązania wynikającego z zajmowanej pozycji społecznej przy korzystaniu przez osobę z przysługujących jej przywilejów i praw według bardziej lub mniej określonego wzoru, a więc niemożność bądź trudności w codziennej aktywności i uczestnictwie wynikające z naruszenia sprawności organizmu. Niepełnosprawność oznacza, że ze względu na chorobę/dysfunkcję organizmu nie mogą być samodzielnie zaspokajane indywidualne i społeczne potrzeby lub ich zaspokajanie jest w określonym stopniu utrudnione. Niepełnosprawność, choć czasami jest doskonale widoczna, musi zostać orzeczona przez właściwe ku temu organy. Tylko wówczas, osoba niepełnosprawna oraz jej opiekunowie mają prawo do korzystania ze świadczeń socjalnych, a także innych form pomocy.

Niepełnosprawność jest ograniczeniem, które nie zawsze musi oznaczać rezygnację z normalnego życia. Wiele zależy od stopnia niepełnosprawności, a także przygotowania osoby niepełnosprawnej do samodzielnej egzystencji. Coraz częściej osoby niepełnosprawne pokazują, że można sobie radzić, pomimo różnych schorzeń oraz ubytku na zdrowiu, i co najważniejsze, cieszyć się życiem. Osoby niepełnosprawne nie są mniej wartościowe i mogą wiele osiągnąć, jednak muszą mieć ku temu odpowiednie narzędzia i wsparcie. Niepełnosprawność może dotknąć każdego z nas. Nie zawsze mamy do czynienia z niepełnosprawnością wrodzoną, która jest związana m.in. z chorobami o podłożu genetycznym i urazami okołoporodowymi. Coraz częściej trwała lub czasowa niepełnosprawność jest skutkiem choroby przewlekłej bądź wypadku.

DOKĄD PO POMOC I INFORMACJĘ?

Powiatowy Zespół  do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności, ul. Mickiewicza 3, tel. 87 5632180
 
Zadania Zespołu obejmują:
- orzekanie o niepełnosprawności osób do 16.  roku życia,
- orzekanie o stopniu niepełnosprawności osób po 16.  roku życia,
- wydawanie legitymacji osobom niepełnosprawnym,
- wydawanie kart parkingowych dla osób niepełnosprawnych i placówek zajmujących się opieką,  rehabilitacją lub edukacją osób niepełnosprawnych.

1. Orzecznictwo  pozarentowe
prowadzone jest przez powiatowe lub miejskie zespoły do spraw orzekania
o niepełnosprawności., gdzie orzeka się o niepełnosprawności (do 16 roku życia)  oraz ustala się stopień niepełnosprawności.  System orzecznictwa dla celów pozarentowych przewiduje trzy stopnie niepełnosprawności:

a) znaczny stopnień niepełnosprawności  - zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji (naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację);
 
b) umiarkowany stopień niepełnosprawności - zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych;
 
c) lekki stopień niepełnosprawności - zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne;
d) orzeczenia o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, przy czym orzeczenie takie jest nadawane, jeżeli osoby takie mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku;

Czemu  służy orzecznictwo pozarentowe:

1) korzystanie z ulg i uprawnień, np. podatkowych, komunikacyjnych, kart parkingowych, mieszkaniowych (dodatkowa powierzchnia mieszkaniowa), zwolnienia z opłat abonamentowych na podstawie odrębnych przepisów;
2) rehabilitacja zawodowa –zatrudnienie subsydiowane, szkolenia i inne instrumenty rynku pracy;
3) rehabilitacja społeczna –zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie danej osoby, likwidacja barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się, turnusy rehabilitacyjne, uczestnictwo w Warsztatach Terapii Zajęciowej, itp.;
4) świadczenia z pomocy społecznej –świadczenia pieniężne, usługi opiekuńcze, pomoc instytucjonalna;
5) świadczenia opiekuńcze –zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy;
6) dodatki do zasiłków rodzinnych – dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;
7) uzupełnianie orzeczeń o niezbędne wskazania do uzyskania ulg i uprawnień.
 
1. Legitymacja osoby niepełnosprawnej
dokumentuje niepełnosprawność, potwierdzając podstawę do korzystania z ulg i uprawnień.
Uwaga: Powiatowy zespół wystawia legitymację wyłącznie na podstawie wydanego przez siebie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Orzeczenia organów orzecznictwa rentowego (ZUS, KRUS, MON, MSWiA) nie stanowią podstawy do wydania przedmiotowych legitymacji.
Ważne: Podstawą wydania każdej z legitymacji jest ostatnie prawomocne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Okres ważności legitymacji osoby niepełnosprawnej jest równoznaczny
z datą ważności orzeczenia, jednak nie może przekraczać 5 lat. Z dniem 1 sierpnia 2017 r. nastąpiły zmiany przepisów prawa, które dotyczyły wprowadzenia okresu ważności legitymacji – nie dłużej niż 5 lat w przypadku legitymacji dokumentujących niepełnosprawność i nie dłużej niż 10 lat w przypadku legitymacji dokumentujących stopień niepełnosprawności wystawionych osobom, które nie ukończyły 60. Wydatki związane z wystawianiem legitymacji, produkcją blankietów, ich personalizacją i dystrybucją pokrywane są z budżetu państwa. Dla osób z niepełnosprawnością nowe legitymacje są bezpłatne. Koszt wydania duplikatu określono na kwotę 15 zł.
 
2. Karta parkingowa
Karta parkingowa to dokument wydawany osobom o umiarkowanym  i znacznym  stopniu  niepełnosprawności  ze  znacznie ograniczoną możliwością samodzielnego poruszania się. Karta ta upoważnia  do szeregu ulg przewidzianych w prawie o ruchu drogowym. Za wydanie karty parkingowej pobiera się opłatę w wysokości 21 zł na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 24 czerwca 2014 r. (Dz.U. z 2014 r., poz. 843 ze zm.) w sprawie wysokości opłaty za wydanie karty parkingowej oraz warunków dystrybucji blankietów kart parkingowych.
Wzory druków znajdują się na stronie internetowej MOPR oraz w siedzibie Powiatowego Zespołu ds. Orzekania  o Niepełnosprawności ul. Mickiewicza 3 w Suwałkach. Informacje  pod numerem telefonu 87 563 21 80
Orzecznictwo rentowe  prowadzą lekarze orzecznicy ZUS oraz komisje lekarskie ZUS. Oceniają zdolność do pracy i ich orzeczenia są podstawą do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego, czyli rent oraz nadają uprawnienia do korzystania z różnych ulg. Przyznaje się orzeczenia o niezdolności do pracy (głównie służą do uzyskania renty).
 
Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Suwałkach , ul. Filipowska 20 tel. 87 5628970
                                                 
 PFRON

Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Suwałkach jest realizatorem zadań wynikających z  ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych finansowanych z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, którego środki przeznaczane są na rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych oraz ich zatrudnianie:
 
a) dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych – osoba niepełnosprawna posiada skierowanie na turnus od lekarza prowadzącego i spełnia kryterium dochodowe (to znaczy osiąga przeciętny miesięczny dochód w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych, podzielony przez liczbę osób we wspólnym gospodarstwie domowym, obliczany za kwartał poprzedzający miesiąc złożenia wniosku nieprzekraczający kwoty:
· 50% przeciętnego wynagrodzenia na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym
· 65 % przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej
Uwaga: Dofinansowanie pobytu opiekuna przysługuje osobie ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz osobie niepełnosprawnej do 16 lat.
 
b) dofinansowanie do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze  - są to między innymi: aparaty ortopedyczne, gorsety, protezy kończyn, obuwie ortopedyczne, kule, laski, wózki, materace przeciwodleżynowe, pasy przepuklinowe, aparaty słuchowe, sprzęt, cewniki, inhalatory, pieluchy i inne. Dofinansowanie przysługuje osobie niepełnosprawnej posiadającej zlecenie dotyczące zakupu sprzętu od lekarza prowadzącego, spełniającej kryterium dochodowe (patrz turnusy);
 
c) dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych – przysługuje osobie niepełnosprawnej mającej trudności w poruszaniu się potwierdzone orzeczeniem
i aktualnym zaświadczeniem lekarskim, w komunikowaniu się i technicznych - przysługuje osobie niepełnosprawnej napotykają bariery w komunikowaniu się oraz bariery techniczne, potwierdzone orzeczeniem i aktualnym zaświadczeniem lekarskim;
 
d) dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych 
 
e) finansowanie działalności Warsztatu Terapii Zajęciowej w Suwałkach - warsztat prowadzony przez Oddział Okręgowy Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w Suwałkach, obejmuje opieką rehabilitacyjną 35 osób niepełnosprawnych ze znacznym
i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, zajęcia rehabilitacyjne odbywają się w 7 pracowniach tematycznych (tkacko - krawiecka, technik różnych, gospodarstwa domowego, muzyczno - teatralna, ekologiczno - przyrodnicza, wikliniarsko - ceramiczna).
 
2. dofinansowanie w ramach programu „Aktywny samorząd”  - jest skierowany przede wszystkim do indywidualnych osób niepełnosprawnych (moduł III programu dotyczy samorządów i organizacji pozarządowych). Jego celem głównym jest wyeliminowanie lub zmniejszenie barier ograniczających uczestnictwo osób niepełnosprawnych w życiu społecznym i zawodowym oraz w dostępie do edukacji.  WAŻNE! Adresatami programu są osoby z orzeczonym stopniem niepełnosprawności (głównie znaczny i umiarkowany) oraz dzieci i młodzież z orzeczoną niepełnosprawnością. Każdy z modułów i obszarów programu ma szczegółowo określoną grupę adresatów:

Program składa się z 3 modułów:
Moduł I – likwidacja barier utrudniających aktywizację społeczną i zawodową np.: pomoc w zakupie i montażu oprzyrządowania do posiadanego samochodu, pomoc w uzyskaniu prawa jazdy,  pomoc w zakupie sprzętu elektronicznego lub jego elementów oraz oprogramowania,  dofinansowanie szkoleń w zakresie obsługi nabytego w ramach programu sprzętu elektronicznego i oprogramowania, pomoc w zakupie protezy kończyny, w której zastosowano nowoczesne rozwiązania techniczne, pomoc w kontynuowaniu rehabilitacji
w formie wentylacji domowej.
Moduł II – pomoc w uzyskaniu wykształcenia na poziomie wyższym,
Moduł III – szkolenia kadr samorządów oraz organizacji pozarządowych z zakresu problematyki niepełnosprawności.
Dofinansowanie następuje na wniosek zawierający uzasadnienie wskazujące na związek udzielenia dofinansowania z możliwością realizacji celów programu. Wniosek należy złożyć do samorządu powiatowego,  który realizuje program na terenie samorządu powiatowego, właściwego dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy  (MOPR w Suwałkach).

3. Program  „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!” Mieszkanie dla absolwenta

Okres realizacji: 2022-2025
Cel: Wzrost niezależności beneficjentów oraz ułatwienie im aktywności zawodowej
i społecznej poprzez zapewnienie samodzielnego mieszkania spełniającego indywidualne kryterium dostępności beneficjenta
Grupa docelowa: Osoby niepełnosprawne w stopniu znacznym, a w przypadku osób
z niepełnosprawnością narządu słuchu, także w stopniu umiarkowanym lub posiadające orzeczenie równoważne, które posiadają status absolwenta szkoły podstawowej, ponadpodstawowej lub wyższej lub opuściły WTZ uzyskany w okresie 36 m-cy poprzedzających złożenie wniosku.
Działania:
1. Dofinansowanie do wszystkich kosztów wymienionych w umowie najmu mieszkania max do 36 miesięcy
2. Maksymalna wysokość dofinansowania miesięcznego kosztu wynajęcia lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego spełniającego indywidualne kryterium dostępności dla beneficjenta zależy od: - lokalizacji przedmiotu dofinansowania; - aktualnej wartości średnich wskaźników przeliczeniowych kosztu odtworzenia 1 m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych, ogłaszanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego w programie „Mieszkanie na Start” na dany kwartał, - sposobu poruszania się beneficjenta (zróżnicowanie dla osób poruszających się przy pomocy wózka inwalidzkiego oraz pozostałych osób).

4. Program „Samodzielność – Aktywność – Mobilność!” Dostępne mieszkanie

Okres realizacji: 2022-2026. Wnioski przyjmowane są d 31 grudnia 2025 r.
Cel: Wzrost niezależności beneficjentów oraz ułatwienie im aktywności zawodowej
i społecznej poprzez zapewnienie mieszkania wolnego od barier architektonicznych, jako podstawy samodzielnego realizowania planów zawodowych i społecznych
Grupa docelowa: Osoby niepełnosprawne w stopniu znacznym lub posiadające orzeczenie równoważne z tytułu niepełnosprawności narządu ruchu uniemożliwiającej poruszanie się bez wózka inwalidzkiego, które nie ukończyły 65 roku życia
Działania: 1) dopłata do transakcji sprzedaży mieszkania nie dostępnego i zakupu mieszkania pozbawionego barier architektonicznych, znajdującego się w lokalizacji umożliwiającej samodzielne opuszczenie budynku, aż do poziomu zero przed budynkiem,
2) wysokość dofinansowania stanowi różnicę pomiędzy ceną mieszkania nabywanego
i sprzedawanego, nie może być jednak większa niż równowartość iloczynu 15 m2 i wartości średniego wskaźnika przeliczeniowego kosztu odtworzenia 1 m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych, ogłaszanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego w programie „Mieszkanie na Start” na dany kwartał, w którym nabywane jest mieszkanie, obowiązującej dla lokalizacji mieszkania nabywanego
Szczegółowe informacje na stronie MOPR www.mopr.suwalki.pl (zakładka osoby niepełnosprawne)

POMOC SPOŁECZNA

1. Usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi w miejscu zamieszkania,  są realizowane w miejscu zamieszkania w dni robocze, a zakres świadczonych usług wynika z zaświadczenia  lekarskiego i ustaleń dokonywanych w trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego przez pracowników MOPR. Odpłatność za usługi opiekuńcze uzależniona jest od sytuacji materialnej wnioskodawcy.
 
2. Domy pomocy społecznej  są placówkami  świadczącymi  usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, przeznaczone dla osób wymagających całodobowej opieki na skutek wieku, dolegliwości albo niepełnosprawności. Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, niemogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do umieszczenia w domu pomocy społecznej. Na terenie Miasta Suwałki funkcjonuje Dom Pomocy Społecznej „Kalina” ul. Pułaskiego 66 dla osób przewlekle somatycznie chorych, który jest jednostką organizacyjną o zasięgu ponadlokalnym podległą miastu Suwałki.
 
3. Dom Dziennego Pobytu „Kalinka”- W Domu Pomocy Społecznej „Kalina” w Suwałkach  powstał  Dzienny Dom Pobytu przeznaczony dla seniorów naszego miasta, którzy z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych. Dom przeznaczony jest dla 15 uczestników, funkcjonuje  od poniedziałku do piątku  w   godzinach 7.00 – 17.00 i realizuje następujące usługi:
·         zapewnia dzienną opiekę
·         dwa posiłki, w tym jeden gorący w formie obiadu
·         terapię zajęciową
·         zajęcia ogólnousprawniające
·         dostęp do kultury i rekreacji
Instytucją kierującą do DDP jest Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Suwałkach.
 
4. Środowiskowe domy samopomocy  - zadaniem  środowiskowych  domów samopomocy jest  budowanie sieci oparcia społecznego, przygotowanie do życia w społeczeństwie i funkcjonowania w środowisku osób przewlekle psychicznie chorych i niepełnosprawnych intelektualnie.  Na terenie Miasta Suwałki funkcjonują dwa takie domy.  Jeden ŚDSmieści się  przy ul. Filipowskiej 20, przeznaczony dla 38 uczestników przewlekle chorych psychicznie, upośledzonych umysłowo i wykazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności psychicznych. Drugi  jest prowadzony przez Stowarzyszenie „Aktywni Tak Samo” w Suwałkach przy ul. Wojska Polskiego 9, przeznaczony dla 34 uczestników upośledzonych umysłowo. Na swojej bazie lokalowej stowarzyszenie utworzyło trzy mieszkania treningowe przygotowujące osoby tam przebywające, pod opieką specjalistów, do prowadzenia samodzielnego życia lub zastępujące pobyt w placówce instytucjonalnej. Instytucją kierującą do ŚDS jest Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Suwałkach.
 
5.  Realizacja Programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem” przyjętego uchwałą nr 160 Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2016 r. (M.P. 2016 r., poz. 1250) na podstawie ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”:
a) ustalanie uprawnień i wypłata jednorazowego świadczenia w wysokości 4.000 zł -  
od 1 stycznia 2017 r. Ośrodek jest realizatorem wypłaty jednorazowego świadczenia 
z tytułu urodzenia dziecka, u którego zdiagnozowano ciężkie i nieodwracalne upośledzenia albo nieuleczalną chorobę zagrażającą życiu, które powstały
w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu. Świadczenie skierowane do rodzin z dzieckiem posiadającym zaświadczenie o ciężkim i nieodwracalnym upośledzeniu albo nieuleczalną chorobą zagrażającą życiu, które powstały
w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu.
b) prowadzenie mieszkania wspomaganego – zadanie określone art. 53 ustawy
o pomocy społecznej. W zakresie rozwoju sieci mieszkań chronionych, zgodnie z działaniem 4.7. Programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem” pozyskano środki na remont i wyposażenie jednego z dotychczasowych mieszkań chronionych, które zostało przekształcone w mieszkanie wspierane liczące 3 miejsca, przeznaczone dla osób z zaburzeniami psychicznymi o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
 
6. Inne świadczenia i pomoc osobom niepełnosprawnym, starszym i chorym udzielana przez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Suwałkach:

a) Pomoc  udzielana  w zakresie  ustawy o  pomocy społecznej.
§  Zasiłki stałe
§  Zasiłki okresowe
§  Zasiłki celowe
§  Pomoc w naturze (gorące posiłki z dowozem do miejsca zamieszkania)
              
Bieżących informacji udzielają pracownicy socjalni  w dni robocze w godz. 7.30 -15.30 oraz w poniedziałki do godz. 17.00 w siedzibie MOPR ul. Filipowska 20, a także telefonicznie 87 562 89 70
 
b) Świadczenia udzielane w zakresie ustawy o świadczeniach rodzinnych
§  dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji
§  zasiłek pielęgnacyjny
§  świadczenie pielęgnacyjne
§  specjalny zasiłek opiekuńczy
 
Wnioski do pobrania w siedzibie Ośrodka lub na stronie internetowej MOPR. http://mops.suwalki.pl/strona/

7. Program Ministra Rodziny i Polityki Społecznej „Asystent osobisty osoby z niepełnosprawnością dla Jednostek Samorządu Terytorialnego finansowany ze środków  Funduszu Solidarnościowego. 

Miasto Suwałki po raz kolejny przystąpiło do realizacji Programu, którego celem jest wprowadzenie usługi asystenta jako formy ogólnodostępnego wsparcia. 
Cel: Zwiększenie szans osób niepełnosprawnych w prowadzeniu samodzielnego
i aktywnego życia.
Program skierowany do:
- dzieci do 16 roku życia z orzeczeniem o niepełnosprawności ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku
ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji;
- osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności lub równoważne
Działania: Usługi polegające na:
a) wyjściu, powrocie oraz/lub dojazdach w wybrane przez uczestnika Programu miejsce (dom, praca, świątynie, placówki służby zdrowia lekarze, urzędy, znajomi, rodzina, wydarzenia kulturalne, oświatowe itp.),
b) wyjściu, powrocie oraz/lub dojazdach na rehabilitację i zajęcia terapeutyczne
c) zakupach, z zastrzeżeniem aktywnego udziału uczestnika Programu przy ich realizacji,
d) załatwianiu spraw urzędowych,
e) nawiązanie kontaktu/współpracy z różnego rodzaju organizacjami,
f) korzystaniu dóbr kultury (muzeum, teatr, kino, galerie sztuki, wystawy)
realizowane przez 7 dni w tygodniu w godzinach od 7:00 do 22:00 na terenie miasta Suwałk. Liczba godzin uzależniona od stopnia niepełnosprawności i przyznanych
środków.
         
8. Program Ministra Rodziny i Polityki Społecznej „Opieka Wytchnieniowa”- dla Jednostek Samorządu Terytorialnego finansowany ze środków Funduszu Solidarnościowego. 

Cel: Głównym celem Programu jest wsparcie członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad:
1) dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności,
2) osobami posiadającymi orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności (zgodnie
z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; orzeczenie traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawność (zgodnie z art. 5 i art.62 ww. ustawy), poprzez możliwość uzyskania doraźnej, czasowej pomocy w formie usługi opieki wytchnieniowej.

Działania: Świadczenie usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania,
Korzystanie z w/w form pomocy jest nieodpłatne.
Kontakt w siedzibie MOPR w Suwałkach ul. Filipowska 20 lub pod nr telefonów: 87 562 89 70, 87 562 89 77,  87 44 40 643
                                                         
9. Klub Senior+ w Suwałkach przy ul. Zastawie 38.

Klub powstał dzięki dofinansowaniu zadania realizowanego z ramach programu wieloletniego Senior+ na lata 2021-2025, edycja 2022. Klub jest czynny od poniedziałku do piątku, 30 godzin tygodniowo od 9:00 do 15:00, zgodnie z harmonogramem pracy Klubu. Oferta zajęć dostosowana do potrzeb uczestników Klubu i będzie uwzględnia  możliwość uczestnictwa
w zajęciach osób starszych o różnym stopniu sprawności. 
Telefon kontaktowy: 511 138 642

PRZEWÓZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

 
1. Realizowany przez: Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Suwałkach Sp. z o.o. Dyspozytor Przewozu Osób Niepełnosprawnych przyjmuje zamówienia na przewozy w dni robocze od 7.00 – do 15.00
Telefon: 87 566 50 20 lub 87 565 32 86

Cel: Zaspokojenie potrzeb transportowych mieszkańców Suwałk z potrzebą wsparcia w zakresie mobilności w celu poprawy poziomu i jakości funkcjonowania osób niepełnosprawnych na zasadzie równości z innymi osobami w sferze społecznej, zdrowotnej i edukacyjnej, poprzez umożliwienie w szczególności:
a) realizacji obowiązku szkolnego i nauki przez uczniów niepełnosprawnych, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 127 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082 z późn. zm.) posiadających orzeczenie
o potrzebie kształcenia specjalnego,
b) dojazdu na rehabilitację lub leczenie,
c) realizacji zadań pomocy społecznej.

Uprawnieni: Do korzystania z usługi przewozu osób niepełnosprawnych uprawnieni są:
-  osoby niepełnosprawne zamieszkałe na terenie Miasta, które nie są w stanie korzystać z publicznego transportu zbiorowego i nie posiadają własnego środka transportu przystosowanego do potrzeb wynikających z niepełnosprawności:
a) uczniowie uczęszczający do szkół podstawowych, ponadpodstawowych lub placówek oświatowych, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 127 ustawy
z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082 z późn. zm.) posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego,
b) mieszkańcy mający trudności w samodzielnym przemieszczaniu się ze względu
na dysfunkcję narządu ruchu lub schorzenie neurologiczne ograniczające sprawność, posiadającym znaczny stopień niepełnosprawności o symbolu 05-R (upośledzenie narządu ruchu) i 10-N (choroby neurologiczne), w tym poruszającym się:
- na wózku inwalidzkim,
- o kulach,
- przy balkoniku.
c) mieszkańcy z dysfunkcją narządu wzroku – posiadający znaczny stopień niepełnosprawności ze wskazaniem kodu 04-O,
d) opiekunowie lub psy asystujące, osób niepełnosprawnych wymienionych w lit. a - c.
 
Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Suwałkach, ul. 1 Maja 33
 
Świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnością.
Świadczenie otrzymasz, jeśli:
- masz ukończone 18 lat,
- masz obywatelstwo polskie lub UE lub prawo legalnego pobytu w Polsce,
- mieszkasz w Polsce,
- masz decyzję Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Białymstoku, ul. Branickiego 17B, określającą potrzebę wsparcia wyrażoną
w punktach od 70 - do 100.
 
Wysokość świadczenia;
· 95-100 pkt – 220% renty socjalnej (do lutego 2025r. -1.780,96 zł)
· 90 – 94 pkt – 180% renty socjalnej
· 85 – 89 pkt – 120% renty socjalnej
· 80 – 84 pkt – 80% renty socjalnej
· 75 – 79 pkt – 60% renty socjalnej
· 70 – 74 pkt – 40% renty socjalnej.
 
Ważne !!! Nie otrzymasz świadczenia, jeżeli przebywasz w domu pomocy społecznej, rodzinnym domu pomocy, zakładzie opiekuńczo-wychowawczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, w placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom z niepełnosprawnością, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, w zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo w schronisku dla nieletnich.
 
Etapy wprowadzania świadczenia
Świadczenie wprowadzane jest w trzech etapach. W pierwszej kolejności otrzymają
je osoby którym ustalono najwyższy poziom potrzeb.
· osoby, które mają od 87 do 100 pkt – mogą ubiegać się o świadczenie od 2024 r.
· osoby, które mają od 78 do 86  pkt - mogą ubiegać się o świadczenie od 2025 r.
· osoby, które mają od 70 do 77  pkt - mogą ubiegać się o świadczenie od 2026 r.

Harmonogram nie dotyczy osób z niepełnosprawnością, na które ich opiekunowie 1 stycznia 2024 r. lub później pobierali z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna. Takie osoby mogą ubiegać się o przyznanie świadczenia już w 2024r. jeśli w decyzji o poziomie wsparcia uzyskały co najmniej 70 pkt.
 
Co należy zrobić, aby uzyskać świadczenie.

Złożyć wniosek o wydanie decyzji wraz z kwestionariuszem samooceny trudności
w zakresie wykonywania czynności związanych z funkcjonowaniem
do Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Białymstoku,
ul. Branickiego 17B   (WZON).
 
Kiedy ubiegasz się o decyzję z WZON, musisz mieś status osoby niepełnosprawnej potwierdzony stosownym dokumentem. WZON wyda decyzję ustalającą poziom wsparcia na taki sam okres, na jaki masz orzeczenie o niepełnosprawności, nie dłużej jednak niż na 7 lat.
Szczegółowe informacje oraz druki do pobrania zamieszczone są na stronie: Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku: https://pow.big.gov.pl
Strona główna > PS > PS komisje i zespoły > Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności PS > Wojewódzki Zespół do Spraw ...
 
2. Po otrzymaniu decyzji WZON, należy złożyć wniosek o świadczenie wspierające do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Suwałkach, ul. 1 Maja 33 - warunek decyzja WZON musi być ostateczna
3. Wniosek do ZUS należ złożyć wyłącznie drogą elektroniczną przez: Platformę Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS, portal Emp@tia, bankowość elektroniczną.
 
Wniosek w imieniu osoby z niepełnosprawnością może złożyć inna upoważniona osoba np. opiekun prawny, pełnomocnik działający w imieniu osoby z niepełnosprawnością.  Dedykowany formularz pełnomocnictwa ZUS PEL można pobrać ze strony www.zus.pl
 
Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji, (tzw. 500+) 
 
Świadczenie otrzyma osoba, która:
- ma ukończone 18 lat,
- jest niezdolna do samodzielnej egzystencji, które potwierdzone jest stosownym
orzeczeniem wydanym przez lekarza orzecznika ZUS
- nie ma prawa do emerytury, renty, innego świadczenia  pieniężnego finansowanego
ze środków publicznych, np. zasiłku stałego lub okresowego, których łączna wysokość brutto nie przekracza 2.419,33 zł. miesięcznie (kwota zmienia się od 01 marca każdego roku)
- posiadająca polskie obywatelstwo,
- ma prawo pobytu lub prawo stałego pobytu w Polsce, jeśli jest obywatelem jednego 
z państw członkowskich Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Porozumienia
o Wolnym Handlu (EFTA) albo Wielkiej Brytanii,
- ma zalegalizowany pobyt w Polsce, jeśli jest obywatelem państwa spoza UE lub EFTA albo Wielskiej Brytanii.
Świadczenia nie otrzyma osoba tymczasowo aresztowana lub odbywająca karę pozbawienia wolności.
 
Co należy zrobić, aby uzyskać świadczenie
Należy złożyć wniosek ZUS ESUN w placówce ZUS w Suwałkach, ul. 1 Maja 33, przesłać poczta lub kurierem. Wniosek można też przesłać elektronicznie przez Platformę Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS o ile osoba posiada konto na PUE/eZUS, profil zaufany, kwalifikowany podpis elektroniczny lub podpis osobisty (e-dowód).

Druk wniosku ESUN można pobrać ze strony internetowej https://zus.pl w zakładce [wzory formularzy] lub w siedzibie ZUS.

Wysokość świadczenia uzupełniającego
Świadczenie uzupełniające przysługuje w wysokości 500 zł, jeśli:
- osoba nie ma prawa do emerytury ani renty i nie ma prawa do innego świadczenia pieniężnego ze środków publicznych,
- ma prawo do wymienionych świadczeń, ale ich łączna kwota brutto nie przekracza 1.919,33 zł.
Jeśli osoba pobiera emeryturę, rentę lub inne świadczenie finansowe ze środków publicznych
i łączna kwota brutto tych świadczeń wynosi więcej niż 1.919,33 zł, ale nie przekracza 2.419,33 zł, wysokość świadczenia uzupełniającego będzie niższa niż 500 zł. Będzie to różnica między kwotą 2.419,33 zł a łączną kwotą otrzymywanych świadczeń.
Ważne!!! Podane kwoty obowiązują do 28.02.2025r.
 
Dodatek pielęgnacyjny
 
Jeśli ZUS przyzna prawo do emerytury lub renty, można ubiegać się o dodatek pielęgnacyjny.
Dodatek pielęgnacyjny przysługuje osobie uprawnionej do emerytury albo renty w sytuacji, gdy jest:
- całkowicie niezdolna do pracy i samodzielnej egzystencji albo
- gdy ukończyła 75 lat.
Prawo do dodatku pielęgnacyjnego co do zasady potwierdza się orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji wydanym przez lekarza orzecznika ZUS lub komisję lekarską ZUS. Jednak osobom, które skończyły 75 lat przyznaje się dodatek pielęgnacyjny z urzędu, co oznacza, iż senior nie musi występować do ZUS
z dodatkowym wnioskiem.
Jak uzyskać dodatek pielęgnacyjny przed 75 rokiem życia ZUS przyzna dodatek pielęgnacyjny na wniosek osoby niepełnosprawnej, jeśli lekarz orzecznik ZUS (komisja lekarska ZUS) w orzeczeniu stwierdzi, że jest ona całkowicie niezdolny do pracy oraz do samodzielnej egzystencji.
Dodatek pielęgnacyjny podlega corocznej waloryzacji.

Od 1 marca 2024 r. wynosi on 330,07 zł osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego nie przysługuje zasiłek pielęgnacyjny z pomocy społecznej. Jeśli ZUS przyznał Ci dodatek pielęgnacyjny powinieneś niezwłocznie powiadomić o tym właściwy organ, który wypłaca Ci zasiłek pielęgnacyjny.
Kiedy ZUS nie przyzna dodatku pielęgnacyjnego
Nie przyzna dodatku pielęgnacyjnego, osobie przebywającej w zakładzie opiekuńczo-leczniczym lub w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym powyżej 2 tygodni w miesiącu.

Dodatek dopełniający do renty socjalnej
Od 1 stycznia 2025 r. osoby uprawnione do renty socjalnej, które są:
 
-  osoby całkowicie niezdolne do pracy oraz
- osoby całkowicie niezdolne do pracy oraz niezdolne do samodzielnej egzystencji mogą otrzymać dodatkowe wsparcie w formie dodatku dopełniającego.
 
Czy trzeba składać wniosek o dodatek dopełniający do renty socjalnej?
 
Osoby uprawnione do renty socjalnej oraz na 1 stycznia 2025 r. mają orzeczoną niezdolność
do samodzielnej egzystencji nie muszą składać wniosku. Prawo do dodatku dopełniającego ZUS przyzna takim osobom z urzędu. Osoby otrzymają informację o przyznaniu dodatku dopełniającego. Informacja taka zostanie udostępniona także na Platformie Usług Elektronicznych (PUE)/eZUS.
 
Osoby uprawnione do renty socjalnej i na 1 stycznia 2025 r. nie mają orzeczonej niezdolności do samodzielnej egzystencji, dodatek dopełniający będzie im przysługiwał jeśli złożą wniosek o przyznanie dodatku dopełniającego i uzyskają orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji.
 
Podstawą do przyznania dodatku dopełniającego jest prawomocne orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub orzeczenie komisji lekarskiej ZUS w którym klient został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji.
 
Formularz wniosku o dodatek dopełniający do renty socjalnej (EDD-SOC) można pobrać ze strony internetowej www.zus.pl lub i w każdej placówce ZUS.
Ważne: do wniosku należy dołączyć zaświadczenie o stanie zdrowia (druk OL-9) wystawione przez lekarza leczącego nie wcześniej niż na miesiąc przed dniem złożenia wniosku.
 
Jaka będzie wysokość dodatku dopełniającego
Dodatek dopełniający wyniesie 2520 zł. Kwota ta będzie corocznie waloryzowana i w wyniku waloryzacji nie będzie mogła ulec obniżeniu.
Od dodatku dopełniającego – tak jak od renty socjalnej - będzie odliczana składka
na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczka z tytułu podatku dochodowego.
 
Ważne! Prawo do dodatku dopełniającego ulega zawieszeniu lub zmniejszeniu w zależności
od osiąganego przez klienta przychodu w przypadku zatrudnienia lub osiągania przychodu
z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

INNE UPRAWNIENIA

1.      Czas pracy – zgodnie z obowiązującymi przepisami osoby niepełnosprawne  zaliczone do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, mogą pracować do 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo, nie mogą być zatrudniani w porze nocnej
i w godzinach nadliczbowych.  Poza tym przysługuje tym osobom dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Osoba zaliczona do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności ma także prawo do zwolnienia od  pracy w wymiarze do 21 dni roboczych w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym, nie częściej niż raz w roku.  W myśl ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych łączny wymiar urlopu dodatkowego i zwolnienia od pracy w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym.
Na podstawie art.134 Kodeksu pracy wszystkim pracownikom, których dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin, przysługuje prawo do przerwy
w pracy trwającej co najmniej 15 minut. Osobie niepełnosprawnej – bez względu
na dobowy wymiar czasu pracy – przysługuje ponadto prawo do dodatkowej przerwy w pracy w wymiarze 15 minut na gimnastykę usprawniającą lub wypoczynek. Czas obu wymienionych wyżej przerw jest wliczany do czasu pracy.
 
W Urzędzie Skarbowym w Suwałkach osoby, które trwale lub okresowo doświadczają trudności w komunikowaniu się są uprawnieni do  bezpłatnej pomocy tłumacza języka migowego z zachowaniem prawa swobodnego wyboru dogodnej dla siebie formy komunikowania się.
 
3. Ulgi komunikacyjne -  osoby niepełnosprawne, które legitymują się dokumentem potwierdzającym znaczny stopień niepełnosprawności mogą skorzystać z ulgowych przejazdów środkami transportu publicznego  (PKP, PKS)  - osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności (I grupą inwalidzką, orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji), posiadają – zgodnie z zasadami ogólnymi - uprawnienie do ulgi:
a) 37% przy przejazdach pociągami pospiesznymi i ekspresowymi oraz przy przejazdach autobusami w komunikacji przyśpieszonej i pośpiesznej (PKS) -
na podstawie biletów jednorazowych
b)49% przy przejazdach pociągami osobowymi oraz przy przejazdach  autobusami  w komunikacji zwykłej (PKS) na podstawie biletów jednorazowych.

4.Ulgi w abonamencie RTV
Uprawnionymi do zwolnienia od opłat abonamentowych są osoby:
1) co do których orzeczono o zaliczeniu do I grupy inwalidów lub całkowitej niezdolności do pracy oraz o znacznym stopniu niepełnosprawności a także
o trwałej lub okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym,
2) które ukończyły 75 lat,
3) które otrzymują świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy z właściwego organu realizującego zadania w zakresie świadczeń rodzinnych jako zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej,
4) lub rentę socjalną z ZUS,
5) lub niesłyszące, u których stwierdzono całkowitą głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu (mierzone na częstotliwości 2 000 Hz o natężeniu od 80 dB,
6) niewidome, których ostrość wzroku nie przekracza 15% które,
7) ukończyły 60 lat oraz mają prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty 50% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej,
8) weterani będący inwalidami wojennymi lub wojskowymi.

Ważne: Osoba uprawniona do zwolnienia z opłat abonamentowych jest zobowiązana do przedstawienia w urzędzie Poczty Polskiej dokumentu potwierdzającego to uprawnienie wraz z oświadczeniem. Zwolnienie z opłat przysługuje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dopełniono formalności w urzędzie pocztowym.

5. Od 1 lipca 2018 r. obowiązuje ustawa wprowadzająca szczególne uprawnienia w dostępie do świadczeń opieki zdrowotnej, usług farmaceutycznych oraz wyrobów medycznych dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności.

Co przewidują nowe przepisy:
zniesione okresy użytkowania wyrobów medycznych,
korzystanie poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz zaopatrywanie
się w aptece bez kolejki,
korzystanie z ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych bez skierowania,
zniesione zostają limity finansowania świadczeń opieki zdrowotnej z zakresu rehabilitacji leczniczej.
 
 Dane teleadresowe  przydatne osobom z niepełnosprawnością.
1. Urząd Miasta Suwałki ul. Mickiewicza 1 ; tel. (087) 562-80-00 https://um.suwalki.pl/
2. Pełnomocnik Prezydenta Miasta Suwałk ds. osób z  niepełnosprawnością, Suwałki, ul. T.Noniewicza 71A pok. 308; tel. (87) 563-56-23
3. Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Suwałkach ul. Filipowska 20 ; tel. (087) 562-89-70 http://mops.suwalki.pl/strona/
4. Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Suwałkach ul. Mickiewicza 3 ; tel. (087) 563-21-80
5. Wojewódzki Zespól ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Białymstoku, ul. Branickiego 17A; tel. (85)743-93-30
6. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Suwałkach ul. Świerkowa 60 ; tel. (087) 565-92-80 http://www.pcpr.suwalski.pl/
7. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w Suwałkach ul. 1 Maja 33; tel. 22 560 16 00
8. Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej ul. Sejneńska 82; tel. 87 565 32 86
9. Powiatowy Urząd Pracy , ul. T. Kościuszki  71A, tel. 87 565 26 50
10. Straż Miejska ul. T. Noniewicza 71 A, tel. 986, 87 563 56 08
11. Numer alarmowy 112
12. Pogotowie  ratunkowe 999
13. Straż pożarna 998
14. Policja 997
15. Pogotowie energetyczne 991
16. Pogotowie gazowe 992
17. Pogotowie ciepłownicze 993
18. Pogotowie wodociągowe 994