Aktualności

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami i uwagami dotyczącymi nowego wzoru herbu Suwałk oraz prośbami o wyjaśnienia i wskazanie niezgodności obecnego herbu ze sztuką heraldyczną, źródłami historycznymi z 1720  r. , w tym najstarszej zachowanej pieczęci miejskiej, publikujemy wyjaśniania i dodatkowe informacje w tej kwestii:
 
 
Regulacje prawne dotyczące ustanawiania herbów gmin oraz uwagi Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji i Komisji Heraldycznej do obecnie stosowanego herbu Suwałk.
 
Regulacje prawne dotyczące ustanawiania herbów gmin określone są w dwóch aktach prawnych:

1. Ustawie z 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, która stanowi, iż do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach herbu gminy. 
2. Ustawie z 21 grudnia 1978 roku o odznakach i mundurach, która wskazuje, że jednostki samorządu terytorialnego mogą ustanawiać, w drodze uchwały organu stanowiącego, własne herby, flagi, emblematy oraz insygnia i inne symbole. Żadna z w/w ustaw nie nakłada na gminę obligatoryjnego lub fakultatywnego (określonego uchwałą rady gminy) obowiązku konsultowania projektów uchwał dotyczących herbu z mieszkańcami. 

Wzory w/w symboli muszą być ustanawiane w zgodzie z zasadami heraldyki (nauka zajmująca się badaniem herbów, ich historią, znaczeniem, kształtem plastycznym, zasadami przyznawania itp.), weksylologii (dyscyplina pomocnicza historii zajmująca się chorągwiami jako rzeczywistymi i symbolicznymi znakami wojskowymi, państwowymi, terytorialnymi, organizacji i grup społecznych czy wyznaniowych) i miejscową tradycją historyczną.
Wzory w/w symboli wymagają zaopiniowania przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej.
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji pismem DAP-WN-73-69/2019 z dnia 13 sierpnia 2019 r. pozytywnie zaopiniował przedłożone projekty herbu i łańcuchów. Pozytywna opinia Ministra została wydana na podstawie Uchwały nr 56-1045/O/2019 Komisji Heraldycznej z dnia 26 lipca 2019 r. w sprawie projektów herbu oraz łańcuchów miasta Suwałki – która wyraziła pozytywną opinię do przedłożonych projektów.
Należy podkreślić, iż zgodnie z ustawą o odznakach i mundurach minister właściwy do spraw administracji publicznej, w drodze rozporządzenia, powołuje Komisję Heraldyczną w składzie 13 osobowym, jako organ opiniodawczo-doradczy w zakresie: 1) opiniowania wzorów insygniów i symboli ustanawianych przez jednostki samorządu terytorialnego; 2) opiniowania i przygotowywania projektów wzorcowych aktów prawnych związanych z ustanawianiem insygniów władzy państwowej, herbów, flag, emblematów i innych znaków i symboli związanych z heraldyką i weksylologią; 3) udzielania konsultacji władzom i organom administracji publicznej w dziedzinie właściwego używania insygniów władzy państwowej, herbów, flag, emblematów i innych znaków i symboli związanych z heraldyką i weksylologią.
 
Miasto Suwałki już trzykrotnie podejmowało próby przyjęcia herbu zgodnego z w/w podstawami prawnymi. Wystąpienia w tym zakresie kierowane były do Ministerstwa i Komisji Heraldycznej w latach 2005, 2011 i 2014. Wszystkie w/w próby „zalegalizowania” obecnego wzoru (wizerunku) herbu kończyły się negatywnymi opiniami komisji heraldycznej i negatywną opinią Ministerstwa.
W opiniach komisji heraldycznej wskazywano następujące nieprawidłowości i zalecenia:

1. „…. jako podstawę herbu, zaleca się uwzględnienie dwóch źródeł historycznych: przywileju z nadaniem herbu dla Suwałk w 1720 r. oraz najstarszej zachowanej pieczęci miejskiej.”
2. „… zmianę kształtu tarczy herbowej, z obecnej z ostrym występem na dole na najczęściej obecnie używaną w polskiej heraldyce samorządowej, zaokrągloną dołem tarczę hiszpańską II.”
3. „…wątpliwości budzi widniejąca u dołu tarczy złota (żółta) figura heraldyczna (podstawa) o niejasnym znaczeniu i proweniencji. Jest ona całkowicie obca heraldyce staropolskiej i sprzeczna z jej zasadami, co stanowi podstawę hipotezy o jej stosunkowo późnym dodaniu do herbu (najprawdopodobniej przez rosyjskiego zaborcę). Komisja Heraldyczna podtrzymuje wyrażone w piśmie ś.p. prof. Kuczyńskiego z 10 marca 2005 r. zalecenie przygotowania projektu w oparciu o najstarsze źródła historyczne, tj. przywilej z nadania herbu w 1720 r. oraz najstarszą pieczęć miejską, na której owa podstawa nie występuje. W polskiej heraldyce trójwzgórze umieszczane jest w polu tarczy, dotykając jej dolnej krawędzi, a nie oparte o inne figury……”.
4. „Zastrzeżenia Komisji budzi też wymowa symboliczna herbu w jego obecnym rysunku. Na najstarszej pieczęci miasta widnieje ukoronowany krzyż, będący symbolem Chrystusa Króla. Tymczasem w używanym obecnie wzorze herbu krzyż przeniesiony został ponad ukoronowane trójwzgórze, co całkowicie zniekształca wymowę symboliczną herbu”.
5. „Poprawienia wymagają też niektóre inne elementy rysunku – na przykład nieczytelne obecnie przedstawienie psa”.
6. „… przygotowując nowe opracowanie herbu należy zadbać o to, by święci mieli odpowiednie atrybuty (takie, jak na pieczęci) czyli laskę z tykwą i laskę.

Wszystkie wyżej wymienione przez Komisję Heraldyczną uwagi i nieprawidłowości zostały uwzględnione i naniesione do nowego projektu wykonanego przez ś.p. Alfreda Znamierowskiego – jednego z czołowych na świecie weksylologów i heraldyków, zasłużonego członka Komisji Heraldycznej przy MSWiA. Pan Znamierowski został odznaczony: w 2007 r. Złotym Krzyżem Zasługi za dokumentowanie prawdy historycznej o dziejach Narodu Polskiego, w 2016 r. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, w 2016 r. Krzyżem Solidarności Walczącej. Nagrodzony przez FIAV (Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Weksylologicznych) tytułem FELLOW OF THE FEDERATION oraz VEXILLONEM – najwyższą nagrodą za wkład w rozwój weksylologii. Był wieloletnim członkiem: Centro Italiano Studi Vessillologici (Włochy), Deutsche Geselschaft für Flaggenkunde (Niemcy), The Flag Institute (Wielka Brytania), Polskiego Towarzystwa Weksylologicznego, The International Heraldry Society oraz Fellow of the Czech Center of Vexillology (Czechy). Autor licznych książek, opracowań, artykułów, publikacji oraz założyciel (1997 r.) Instytutu Heraldyczno-Weksylologicznego w Warszawie, którego głównym zadaniem jest projektowanie znaków jednostek samorządu terytorialnego i badanie heraldyki
i weksylologii samorządowej.
Zachowanie dla potomnych jeszcze jednego projektu Jego autorstwa i wprowadzenie go do przestrzeni publicznej nabiera szczególnego znaczenia i jest swoistego rodzaju nobilitacją dla Suwałk.
 
Obchody 300-lecia Miasta są również doskonałą okazją do uregulowania istniejących nieprawidłowości heraldycznych i niezgodności historycznych w obecnie używanym herbie Miasta oraz powrotu do tradycji historycznej mającej początek w dokumencie Króla Augusta II Mocnego
z 1720 roku „…a że to miasteczko jest złożone pod tytułem Świętego Romualda i Świętego Rocha, tedy mają na znak protekcji używać na pieczęci miejskiej tych świętych przy trzech górach z krzyżem i koroną”.